Heemkunde voor de basisscholen in Oost- en Weststellingwerf

Auteur: Stellingwarfs (Pagina 3 van 5)

Sophie Linde Bos wint de fotowedstrijd 2015

De fotowedstrijd (een initiatief van de Stellingwarver Schrieversronte) voor de kinderen van de basisscholen in de Stellingwerven wordt om de twee jaar gehouden.
De opdracht was dit keer om een kenmerkende foto te maken van een van de riviertjes, beken, kanalen of sloten, die in Stellingwerf voorkomen. In een korte tekst moesten de kinderen vertellen waarom juist voor die foto werd gekozen.

Sophie Linde Bos uit Steggerda is de winnaar geworden van deze tweejaarlijkse fotowedstrijd. De tweede prijs was voor Thijs Jager uit Oldeberkoop. De derde prijs ging naar Anita Oosting uit Oosterwolde.
Voor basisschool Buttinga uit Oosterwolde was er een eervolle vermelding.

Anita Oosting (groep 8, Buttingaschool) koos voor een mooie sfeerfoto van het bruggetje over de Boven-Kuunder bij Jardinga, terwijl Thijs Jager (groep 3, de Tjongeling) prachtige, drijvende tentakelachtige pompebladen in de Braandemeer op de foto had gezet. ‘De bladen doen me aan aliëns denken’, vertelt Thijs. De eerste prijswinnaar Sophie Bos (groep 3, Triangel, Steggerde) vertelt bij haar mooie foto van De Lende dat het huis van haar oom vlakbij het riviertje in Elsloo staat. Daarom hebben haar vader en moeder Sophie als tweede naam Linde gegeven. De jury (Lenus van der Broek en Sietske Bloemhoff) vonden een eervolle vermelding voor groep 8 van de Buttingaschool uit Oosterwolde ook verdiend voor het insturen van een prachtige serie foto’s in en om Oosterwolde. De winnende foto’s zullen binnenkort worden gepubliceerd in het Stellingwerfs tijdschrift De Ovend.

Veen en turf bij Appelscha (groep 6-8)

In ‘De hoolten klinte’ in Appelscha was maandagmiddag 16 november 2015 de start van het onderwijsproject ‘Veen en turf bij Appelscha’ voor de groepen 6, 7 en 8 van basisschool De Riemsloot. Na een korte introductie van verhalenvertelster Baukje Koolhaas werd door Jan de Vries uit Wolvega een korte film uit 1910 vertoond. Gedurende de film zijn authentieke beelden te zien van met name het steken van turf in een hoogveengebied. Daarna vertelde o.m. de heer Posthumus uit Appelscha over zijn ervaringen als turfgraver in de 50-er jaren van de vorige eeuw. Baukje Koolhaas vertelde aansluitend een verhaal over het leven van Jacob en Japke, die rond 1890 opgroeiden in een vervenersgezin.
De opvolgende twee weken gingen de leerlingen aan de slag met het thema, voor lesmateriaal verzorgd door o.a. de Stellingwarver Schrieversronte. Ook wordt een fietstocht gemaakt langs plekken in en om Appelscha die aan de tijd van de vervening herinneren. Voor informatie onderweg wordt gezorgd door leden van de Historische Vereniging van Appelscha.

Bekijk hier de lesbrief  “Het bruine goud – Et brune goold” over de geschiedenis van de veenwinning in Appelscha en omgeving.

Vogels in de Stellingwerven

Zopas heb je naar de prachtige PowerPoint van Ruurd Jelle van der Leij gekeken. Die PowerPoint gaat over heel veel vogels die in de Stellingwerven voorkomen. Wist je dat in de Stellingwerven de meeste soorten aan verschillende vogels voorkomen van ons hele land? Dat komt omdat ons gebied zoveel verschillende landschapsvormen en natuur
kent. Je vindt hier heidevelden, veengebieden, bossen, graslanden, moerassen, riviertjes,
en veel afwisseling daarvan. Naar aanleiding van de PowerPoint én een eventueel daaraan gekoppelde excursie hebben we een aantal vragen voor jullie. Je mag voor het opzoeken van de antwoorden op de vragen gebruik maken van Et Stellingwarver voegelboek. Elke school heeft daar een exemplaar van.
Alle foto’s in deze lesbrief zijn gemaakt door Ruurd Jelle van der Leij. Hij zorgde ook voor de PowerPoint én is de fotograaf van Et Stellingwarver voegelboek.

Vier Stellingwerfse gedichten over de jaargetijden (groep 7&8)

Vier gedichten in het Stellingwarfs over de jaargetijden.
Voorjaar, zomer, herfst en winter; het zijn deze vier jaargetijden die een jaar in vier delen verdeeld. Het voorjaar is van 21 maart tot 21 juni en de zomer duurt van 21 juni tot 21 september. De herfst begint op 21 september en duurt
tot 21 december. Op 21 december begint de winter, de laatste winterdag is op 20 maart.
Veel mensen die gedichten schrijven, gebruiken als onderwerp vaak één van de jaargetijden. Je ziet zulke gedichten
in alle talen: in het Engels, het Frans, het Nederlands, het Fries en ook in het Stellingwarfs. Het Stellingwarfs is de
taal die van oudsher wordt gesproken in onze gemeenten Oost- en West-Stellingwerf. Het is een hele oude taal,
veel ouder dan het Nederlands. In het Stellingwarfs wordt niet alleen gesproken, maar ook gelezen en dus ook geschreven. En zo zijn er ook mensen die in het Stellingwarfs gedichten over de jaargetijden schrijven of geschreven
hebben.
In de download kun je vier gedichten in het Stellingwarfs lezen over het voorjaar, de zomer, de herfst en de winter. Ze zijn alle vier geschreven door de Stellingwarver schrijver Jouk (Martinus Bakker). Na het laatste gedicht vind je een rijtje met vragen over deze gedichten; kun jij die beantwoorden?

Vier gedichten jaargetijden

Stellingwarver gedichies over dieren (groep 7&8)

01. Meensken kieken – over aepen en meensken
02. Vremde voege – over een voegel
03. Vliege – over een vliege
04. Spraokverwarring – over honnen
05. Moonster – over een voegel
06. Vlooien – over vlooien
07. Woef…! – over een hond
08. Piepmoes – over een moes
09. An de baos van Robbie – over een hond
10. Kiendergebed – over een hond
11. Wilde gaanzen – over gaanzen
12. Stiekelvarkentien – over een stiekelvarkentien

Oude dorps volksrijmpjes

Appelscha

Er is een kort rijmpje bekend over Appelscha. De mensen uit Oosterwolde zeiden dit over de Appelschasters.
Appelsche boven? Appelsche onder! Wie dat zegt die kriegt een pak op de donder!

Boijl, Elsloo & Makkinga

Twee variaties:

  1. Makkinge is een grote stad. Tronde is een moddergat. Else is een lange streek, die de weg naor Buil anwees. Buil is een zodeveld en Noordwoolde is van ’t zelde geld.
  2. Makkinge is een elitestad. Tronde is een moddergat. Else is een lange streek. Buil is een hoge bult. In Riesberkaampe is nooit gien preek.

Fochteloo

Aachter op’e Fochtel is ’t knollegruun bevreuren, falderalderiere, falderalderare en alle boeren treuren.

Oosterwolde

Twee variaties:

  1. Kiender van Jan Berentien. Wat doe’j toch in de koolde. Trek gauw jow mooie klompies an en gao naor Oosterwoolde (= kinderen van Jan Berentien. Wat doe je toch in de kou. Trek gauw je mooie klompjes aan en ga naar Oosterwolde).
  2. Kienties, kienties van Jan Berends. Wa doej’m toch in de koolde. Trek de zwatte klompies an en gao mit mem naor Oosterwoolde (= kinderjes, kindertjes van Jan Berends. Wat doen juliie toch in de kou. Trek de zwarte klompjes aan en ga met moeder mee naar Oosterwolde).

Les eigen leefomgeving (groep 3-8)

Je eigen dorp en het Stellingwerfs.
Jij en je klasgenoten wonen allemaal in een Stellingwerfs dorp. Dat dorp kan in de gemeente Ooststellingwerf liggen of in gemeente Weststellingwerf. Beide gemeenten liggen in de provincie Friesland. Tegenwoordig wordt onze provincie Fryslân genoemd, dat is de Friese naam. In de meeste dorpen en steden in Friesland praten de mensen vaak Fries. Maar in de meeste dorpen in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf vaak niet. De mensen spreken hier van oorsprong Stellingwarfs. Dat komt omdat onze gemeenten vroeger bij Drenthe en Overijssel hoorden. In die provincies praten de mensen Drents of Overijssels. Met elkaar worden de talen in Oost-Nederland ook wel Nedersaksisch genoemd. Het Stellingwarfs is daarom ook een Nedersaksische taal. Net zoals bijvoorbeeld het Drents en Gronings.
« Oudere berichten Nieuwere berichten »

© 2024 Stellingwerf Heemkunde

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑