Stellingwerf Heemkunde

Heemkunde voor de basisscholen in Oost- en Weststellingwerf

Lesbrieven “De Friese Waterlinie”

In 2022 en 2023 is er landelijk veel aandacht voor het rampjaar 1672-1673. In die periode was opnieuw de Friese Waterlinie van belang om Friesland te beschermen, dit keer tegen de oprukkende vijand (Bommen Berend) uit Duitsland. Omdat deze verdedigingslinie voor een groot deel in de Stellingwerven lag zijn er voor de scholen verschillende lesbrieven voor groep 8 ontwikkeld en er is een tentoonstelling georganiseerd. De algemene lesbrief De Friese Waterlinie kan in de klas worden behandeld; de drie aanvullende lesbrieven over de Bekhofschans, de Blessebrugschans en de Zwartendijksterschans kunnen met name gebruikt worden wanneer scholen een schans gaan bezoeken. 

De TentoonstellingsRoute (met opdrachten) leidt de leerling rond tijdens een bezoek aan de tentoonstelling over de Friese Waterlinie. Deze is vanaf 17 september tot en met 15 oktober in het gebouw van de Stellingwarver Schrieversronte in Oldeberkoop, en van 19 mei tot en met 17 juni in de Kijkzaal van de bibliotheek in Wolvega. Alle scholen in Ooststellingwerf zijn voor een bezoek aan de tentoonstelling benaderd, voor de scholen in Weststellingwerf zal dat begin 2023 het geval zijn.  

Bekijk de les op deze pagina: https://stellingwerf-heemkunde.nl/groepen/groep-8/de-friese-waterlinie-groep-8/

Friese Waterlinieweek 2022

Op zaterdag 17 september is de opening van de Friese Waterlinieweek bij de Stellingwarver Schrieversronte in Oldeberkoop. Deze week wordt georganiseerd in verband met de herdenking van het rampjaar 1672 – 1673. Aan het begin van de middag zal een speciale tentoonstelling worden geopend voor met name de leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs. Daarna is er een excursie naar de Bekhofschans met aansluitend een lezing door Karst Berkenbosch in Hotel Lunia, ook in Oldeberkoop. 

Voor groep 8 werd een speciale lesbrief rond de Friese Waterlinie ontwikkeld, zie daarvoor onder De Friese Waeterlinie (groep 8)

Het programma voor deze bijzondere week is te lezen op de website https://www.friesewaterlinie.nl/.

De Friese Waterlinie – vijf lesbrieven (groep 8)

Vijf verschillende lesbrieven voor groep 8.

De stichting Stellingwarver Schrieversronte heeft een les ontwikkeld voor groep 7 en 8 over de Friese Waterlinie. Het doel van deze les is de leerlingen bekend te maken met de geschiedenis van de Stellingwerven en de sporen daarvan in het landschap.

Tijdens de Friese Waterlinieweek die op 17 september bij de Stellingwarver Schrieversronte wordt geopend zijn er meerdere aktiviteiten voor leerlingen van het basisonderwijs. Zie daarvoor de speciale website https://www.friesewaterlinie.nl/.

Bij de lesbrief De Friese Waterlinie zijn drie aanvullende lesbrieven over de Bekhofschans, de Blessebrugschans en de Zwartendijksterschans ontwikkeld. Deze kunnen met name gebruikt worden wanneer scholen een schans gaan bezoeken. De TentoonstellingsRoute is bedoeld om te gebruiken bij een bezoek aan de tentoonstelling over de Friese Waterlinie. Deze is vanaf 17 september tot en met 15 oktober in het gebouw van de Stellingwarver Schrieversronte in Oldeberkoop, en van 19 mei tot en met 17 juni in de Kijkzaal van de bibliotheek in Wolvega. Alle scholen in Ooststellingwerf zijn voor een bezoek aan de tentoonstelling benaderd, voor de scholen in Weststellingwerf zal dat begin 2023 het geval zijn. 

Stellingwarfs volkslied

In ‘t Stellingwarfse laandschop
mit greide, bouw en struuk,
mit wallegies en heide,
mit overoold gebruuk,
mit essen en mit maoden,
mit vaorten, sluus an sluus,
in ’t laand van Lend’ en Tjonger
daor vulen wi’j oons thuus.

Wi’j bin gien echte Friezen,
Mar ok gien Drenten meer,
Mar in oons dorp of buurtschap,
Daor helpen wi’j mekeer.
En waor wi’j ok belanen,
D’r blift een starke baand
Mit oons geboorteplakkien,
Oons Stellingwarver laand!

Et Stellingwerfs volkslied zongen deur ‘Oons Genoegen’ uut Hooltpae.
Instrumentaal

Weeromme naor Stellingwarf (groep 8)

Terug naar Stellingwerf – Weeromme naor Stellingwarf werd geschreven en getekend door Frank Spijkers. Het verhaal wordt voorgelezen door Klaas Dijkstra.

In dit stripverhaal gaat Bram Bron met twee vrienden op onderzoek naar een geschiedenis uit het jaar 1309. Via een history-whisperer ontdekken ze veel dingen, maar dit alles is niet zonder gevaar. Samen volgen ze het spoor van Otto, heer van Buil….

Tomke – Verhaelties veur ukken uut et boekien: ’Iene, twieje, los!’ (groep 1-4)

De van oorsprong Friestaelige verhaelties over et joongien Tomke en zien kammeraoties

Romke, Kornelia en Yana Yu bin schreven deur Geartsje Douma en Riemkje Pitstra. Alle verhaelties bin in et Stellingwarfs vertaeld deur Sjoukje Oosterloo.
De verhaelties wo’n veurlezen deur Femmie van Veen en bin bedoeld as vervanging veur de jaorlikse veurleesweke die in 2020 niet deurgaon kon vanwegens corona.
Tomke is een perveensiaol veurleesprojekt van de Afûk en et Selskip foar Fryske Tael en Schriftekennisse. De Stellingwarver veurleesweke wodt orgeniseerd deur de Stellingwarver Schrieversronte.


Veurlezer: Femmie van Veen, Hooltpae
Opnaemen en montage: Thomas Rovers, Grunningen
Advies, ondersteuning en lekaosie: Sietske Bloemhoff, Ni’jberkoop

Bekijk alle filmpjes in de playlist hieronder of ga naar:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLljMn_DyVyioFeTD168t-KyR8nKBftxgI

Piepmoes en zien kammeraoden (Groep 1-4)

Piepmoes en zien kammeraoden (Veurleesverhaelen van Sietske Bloemhoff) om te lezen of om naor te luusteren.
Veurlezen deur Femmie van Veen.


0 . Wie is Piepmoes

1. Piepmoes en de sni’jpoppe

2. Sporen in de sni’j

3. Piepmoes en Kukel

4. Piepmoes en de Paosketakke

5.  Piepmoes en de herenhoenties

6.  Piepmoes op vekaansie naor …. Appelsche

7.  Piepmoes en et stiekelvarken

8.  Piepmoes op ‘e tillevisie

9.  Piepmoes braand in et bos

10.  Piepmoes op vekaansie naor …. Wolvege

11.  Piepmoes gaot voetballen

12.  Piepmoes gaot naor et zwembad

13.  Piepmoes en de brief

14.  Piepmoes op vekaansie naor …. Ni’jelamer

15.  Piepmoes en de molle gaon knikkeren

16.  Piepmoes – Meziek in et bos

17.  Piepmoes en de paddestoel

18.  Piepmoes en de haastblaeden

19.  Piepmoes en et Sinte Mattenfeest

20.  Piepmoes en Piet

21.  Piepmoes en de gliedebaene


Alle podcasts zijn te vinden op: https://anchor.fm/stellingwarfs

Verhaaltjes Floris (groep 1&2)

Voor groep 1 en 2 biedt Stichting Stellingwarver Schrieversronte een viertal nieuwe verhaaltjes aan over de avonturen van Floris,  een zwarte kat. De verhaaltjes zijn geschreven door Roely Bakker.

De verhaaltjes kunnen door de leerkracht worden voorgelezen, maar ze zijn hier ook te beluisteren via de website.

Et Stellingwarver Taelverhael (groep 1-8)

De Stichting Stellingwarver Schrieversronte heeft een project rond het Stellingwerfs ontwikkeld. Dit schoolbrede project heeft als titel ‘Et Stellingwarver Taelverhael’. Het doel van ‘Et Stellingwarfs Taelverhael’ is dat de leerlingen meer kennis krijgen van de taal, en er vooral plezier aan zullen beleven door er mee bezig te zijn. Binnen het project gaan de leerlingen aan de slag met diverse lesmogelijkheden en activiteiten die een taal biedt. Uiteindelijk zal hierdoor meer interesse ontstaan voor het Stellingwerfs en de Stellingwerver streekcultuur.

Voor elke groep is er voor een bepaald onderwerp gekozen, maar scholen kunnen naar eigen inzicht en omstandigheden onderwerpen verschuiven of verwisselen. Alle lessen worden ondersteund door professionals die, op verzoek van de scholen, door de Stellingwarver Schrieversronte kunnen worden benaderd. Dat kunnen ook andere personen zijn dan die in het project worden aangegeven.

Bij alle lessen is verwerkingsmateriaal ontwikkeld dat door de leerkracht gedownload kan worden. De downloadmogelijkheden zijn onder deze projectbeschrijving aangegeven.

Het aanbieden en bezig zijn met ‘Et Stellingwarfs Taelverhael’ past binnen het convenant dat in 2018 werd ondertekenend door het Rijk en vijf provinciale overheden voor het behoud van het Nedersaksisch waartoe ook het Stellingwerfs behoort. Meer aandacht voor de eigen taal binnen het onderwijs wordt als een van de kerndoelen beschouwd.

Daor Klept De Klokke Weer – Lesmateriaal (groep 7&8 + brugklas)

Stichting Stellingwarver Schrieversronte heeft een les ontwikkeld voor groep 7 en 8, die ook heel geschikt is voor de brugklas. Het doel van deze les is de leerlingen bekend te maken met de geschiedenis van de Stellingwerven. Hoe? Leerlingen kijken een korte film, beantwoorden filmvragen en ze maken er zelf een spel bij.

Informatie vooraf

Jij en je klasgenoten wonen allemaal in een Stellingwerfs dorp. Dat dorp kan in de gemeente Ooststellingwerf liggen of in de gemeente Weststellingwerf. Beide gemeenten liggen in de provincie Friesland. Tegenwoordig wordt onze provincie Fryslân genoemd, dat is de Friese naam. In de meeste dorpen en steden in Friesland spreken de mensen vaak Fries. Maar in de meeste dorpen in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf niet. De mensen spreken hier van oorsprong Stellingwarfs. Dat komt omdat hier van oudsher Stellingwervers wonen. Die Stellingwervers vormden ooit een Germaanse stam. Daarom spreken zij – ook nu nog – hun eigen taal. Net als de Friezen en de Groningers.

Daor klept de klokke weer verhaalt over de Stellingwervers: hoe zij in de 16e eeuw knokten voor hun vrijheid tegen de Saksen (en later tegen Karel de Vijfde). Het historische boek werd in 1959 geschreven door H. Hoogeveen: directeur van een basisschool in Oosterwolde. Hans Koopmans, ook onderwijzer, vertaalde het boek vijftig jaar later in het Stellingwerfs. In 2017 werd de verfilming een feit.

« Oudere berichten

© 2024 Stellingwerf Heemkunde

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑